TRỒNG XEN CANH CÂY ĐIỀU HỮU CƠ VÀ DỨA HỮU CƠ: MỘT PHƯƠNG PHÁP CANH TÁC HỮU CƠ TOÀN DIỆN

TRỒNG XEN CANH CÂY ĐIỀU HỮU CƠ VÀ DỨA HỮU CƠ: MỘT PHƯƠNG PHÁP CANH TÁC HỮU CƠ TOÀN DIỆN

Trồng xen canh là gì?

Trồng xen canh là một phương pháp canh tác nông nghiệp trong đó hai hoặc nhiều loại cây được trồng cùng nhau trên một vùng trồng. Điều này khác với việc canh tác thâm canh, trong đó chỉ có một loại cây trồng được trồng trên một khu vực. Trong xen canh, các cây có thể được trồng theo các mô hình và sự kết hợp khác nhau, chẳng hạn như xen kẽ (trồng lần luợt giữa các hàng cây) hoặc trồng liên tiếp (trồng cây thứ hai trước khi thu hoạch cây thứ nhất).

Đặc biệt trong canh tác hữu cơ, việc trồng nhiều loại cây trồng cùng lúc đóng vai trò quan trọng như một công cụ điều hướng canh tác hiệu quả vì nó mang lại nhiều lợi ích cho nông dân, cho thiên nhiên và cũng là một xu hướng tất yếu trong canh tác hữu cơ.

Tại Truecoop, chúng được thực hiện như thế nào?

Một vườn ươm với 1.000.000 cây giống dứa – canh tác xen canh – giúp cải thiện nguồn thu nhập cho bà con tại Ninh Thuận, Việt Nam

Ảnh 1: Vườn ươm cây dứa được thử nghiệm

Truecoop, một hợp tác xã nông dân trong ngành hạt điều hữu cơ, đang bắt đầu một dự án thú vị mới để triển khai canh tác dứa xen canh và hạt điều hữu cơ. Dự án này nhằm mục đích cung cấp nhiều lợi ích cho nông dân và đa dạng sinh học.

Ảnh 2: Khách hàng cùng Truecoop & BioValley tham quan vườn ươm dứa

Vào ngày 14 tháng 04 năm 2023, hợp tác xã nông dân hữu cơ Truecoop đã khởi động dự án mở rộng cho vườn giống với mục tiêu đạt được 1.000.000 cây giống dứa Queen và MD2 trong vòng 05 năm tiếp theo (2023-2027) thông qua canh tác xen canh với cây điều hữu cơ. Với mục đích này, nông dân sẽ được hưởng lợi rất nhiều khi được hỗ trợ cây giống dứa cho năng suất cao có thể trồng ngay mà không cần phải kiểm tra.

Về loại dứa MD2

MD2 là một loại dứa lai với mã 73-114, được tạo ra bởi Pineapple Research Institute (PRI) tại Hawaii, Hoa Kỳ, thông qua chương trình lai tạo bắt đầu từ năm 1961.

MD2 thuộc nhóm dứa Cayenne không gai, phù hợp cho canh tác nhiệt đới. Lá của nó có màu xanh đậm, dài, dày, với bản lá rộng, cứng và rất ít gai ở đầu. Cây sinh trưởng khỏe, chịu hạn tốt, dễ ra hoa chính vụ và hầu như không bị rám nắng nên ít bị hư hại như các giống dứa Cayenne khác.

Hoa tự màu hồng, hơi đỏ, quả hoàn toàn hình trụ, mắt quả to, hố mắt nông, Đặc biệt về thành phần dinh dưỡng thì MD 2 trội hơn nhiều, do đó giá dứa MD2 trên thế giới luôn cao hơn dứa Cayenne.

– Nhiệt độ:

Cây dứa MD 2 sinh trưởng và phát triển thuận lợi ở những vùng có nhiệt độ bình quân năm 20 – 27 độ C, bình quân tháng thấp nhất không dưới 15 độ C và cao nhất không quá 32 độ C.

– Ánh sáng:

Dứa MD 2 là cây ngày ngắn, cây phân hóa mầm hoa khi gặp điều kiện độ dài chiếu sáng trong ngày ngắn. Khi đủ sáng, dứa MD2 cho năng suất cao, vỏ quả bóng đẹp. Khi thiếu sáng, năng suất sẽ thấp, ít ngọt và vỏ quả có màu tối. Khi cây dứa vào thời kỳ có quả lớn, nếu gặp bức xạ mạnh, trái sẽ bị rám và lá chuyển màu vàng.

Ảnh 3: Giống dứa MD2

– Độ ẩm không khí và lượng mưa:

Ẩm không khí trung bình năm từ 75 – 80%.

Lượng mưa trung bình năm thích hợp nhất đối với việc sinh trưởng và phát triển của cây dứa MD2 là 1.200 – 1.500 mm.

– Đất đai:

Dứa MD2 có thể trồng được trên nhiều loại đất khác nhau như đất đỏ Bazan, đất đỏ vàng, đất vàng đỏ trên phiến thạch, đất phù sa cổ…. Độ pH đất thích hợp nhất là 5,6 – 6,0.

Cây dứa MD2 có bộ rễ phát triển yếu và phân bố chủ yếu ở tầng đất mặt, nên cần đất trồng tơi xốp, thoáng khí, có kết cấu dạng hạt, thoát nước tốt.

Đất trũng không thoát nước, đất có nhiều vôi đều không thích hợp với sinh trưởng của cây dứa.

Hiện tại, Truecoop sở hữu và đã bắt đầu thử nghiệm 20.000 cây giống dứa và mục tiêu đạt được 1.000.000 cây giống vào năm 2027. Theo ước tính, nông dân có thể xen canh khoảng 2.000 cây dứa trên mỗi hecta với cây hạt điều hữu cơ.

Sau 10-12 tháng, họ có thể thu hoạch khoảng 4.000 kg dứa trên mỗi hecta, cung cấp nguồn thu nhập bổ sung cho nông dân và cải thiện chất lượng cuộc sống của họ, đồng thời khuyến khích các hộ nông dân thực hành canh tác hữu cơ.

Những lợi ích mang lại cho cả nông dân và sự đa dạng sinh học là gì?

Đối với nông dân

Dự án bao gồm việc giới thiệu dứa làm cây trồng xen canh giữa các cây hạt điều. Trong thực tế, việc canh tác lâm nghiệp đã được chứng minh là cải thiện sức khỏe đất, giảm thiểu sự xói mòn và tăng năng suất. Bằng cách xen canh dứa với hạt điều, nông dân có thể đa dạng hóa nguồn thu nhập và giảm sự phụ thuộc vào một loại cây trồng duy nhất. Điều này giúp đảm bảo nguồn thu nhập ổn định cho nông dân, ngay cả trong thời điểm thị trường dao động.

Đối với môi trường

Ngoài lợi ích kinh tế, canh tác xen canh còn có tác động tích cực đến đa dạng sinh học. Bằng cách áp dụng dứa làm cây trồng xen canh, nông dân có thể tăng độ đa dạng của các loài thực vật trên vùng trồng của họ. Điều này giúp tạo ra một hệ sinh thái phức tạp hơn, có thể hỗ trợ một loạt các loài động vật hoang dã, bao gồm chim, côn trùng và các loài thụ phấn khác. Hơn nữa, các thực hành canh tác lâm nghiệp đã được chứng minh có tác động tích cực đến vi sinh vật đất, đóng góp cho sức khỏe đất tổng thể và chu trình dinh dưỡng.

Tổng thể, dự án canh tác xen canh dứa và hạt điều hữu cơ của Truecoop là một sự phát triển thú vị trong nông nghiệp bền vững. Bằng cách đa dạng hóa các loại cây trồng và thực hiện các thực hành canh tác lâm nghiệp, nông dân có thể cải thiện đời sống của mình đồng thời đóng góp cho việc bảo tồn đa dạng sinh học. Sáng kiến của Truecoop là một mô hình cho các nông dân và hợp tác xã khác muốn thực hiện các thực hành tương tự trên các vùng nguyên liệu của mình.